Yüzyıllar önce, henüz milletler arası iletişimin olmadığı dönemlerde, farklı kültürlerde ejderhaların var olduğu ortaya çıkmıştır. Örneğin, Çin’de de ejderha miti mevcutken, Avrupa’da da benzer efsaneler bulunmaktadır. Bu durum, her milletin ejderha efsanesinin kendiliğinden var olduğunu göstermektedir. Ancak Avrupa’daki ejderhalar genellikle kötü bir karaktere sahipken, Çin’deki ejderhalar ulu ve bilge olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca, Avrupa’daki ejderhaların kanatları bulunurken, Çin’deki ejderhalarda bu özellik yer almamıştır. Arada bu şekilde bazı farklılıklar söz konusu olmuştur.
Elbette, Çin ve Avrupalılarda ejderha miti bulunurken, Türklerin efsanelerinde de ejderhaların olmadığı düşünülemez. Türk mitolojisinde de ejderhalar yer almaktadır. Örneğin, bu ejderhaların en bilineni Bükrek ve Sangal’dır. Bükrek, iyi niyetli ve insanlara yardım eden ulu bir ejderha olarak bilinirken, Sangal onun tam tersi bir karaktere sahiptir. Bu iki ejderha yıllarca savaşmışlar ve bu savaş, yin-yang sembolizmine benzetilmektedir.
Bükrek ve Sangal dışında, eski Türklerin başka ejderhalara da inandıkları tespit edilmiştir. Bu ejderhalardan birinin, koca pençeleriyle yaşadığımız dünyayı çevirdiği kabul edilmekte ve bu durum, gece ve gündüzün varlığıyla ilişkilendirilmektedir. Dünyayı evirdiği için bu ejderhaya eski Türkler "eviren" adını vermişlerdir. Zamanla, -i harfi düşmüş ve "evren" kelimesine dönüşmüştür. Günümüzde kainat, cihan, alem gibi anlamlara gelen "evren" kelimesinin kökü de işte bu mite dayanmaktadır. Hatta bazıları, ejderhalara ve büyük yılanlara hala "evren" demektedir.
Bükrek ve Sangal’a dönecek olursak, iyi yürekli ejderha Bükrek'in etimolojisini de açıklamakta fayda vardır. Bükrek, "bük" kökünden türemiş bir kelimedir. Yani, bükülen veya kıvrılan anlamına gelmektedir. Hani demiştik ki, Çin'deki ejderhaların kanadı olmazmış; işte bu nedenle, o dönemde Çinlilerle yakın ilişki içerisinde olan Türklerin ejderhalarında da kanat yokmuş. Yüzerken veya uçarken bükülerek hareket ettiği için ona, "bük" kökünden gelen Bükrek adı verilmiştir.
 |
0 Yorumlar